İÇ ANADOLU’DA YAŞAYAN ÇEPNİLER

Yazan: Ercan KANDEMİR

Bugün Çepni olarak kabul ettiğimiz, Malazgirt Savaşı’nda büyük yararlılıklar gösteren Danişmend Ahmet Gazi Bey ile beraber 1080 yılında İç Anadolu’da Sivas merkezli Danişmendli Devleti’ni kurmuştuk. Zira Çepnilerin Danişmendlilerdeki yoğunluğu ve Danişmendli başkentlerindeki Çepni yer adlarının yoğunluğu boyun bu devlet üzerindeki rolünü de göstermektedir. [1]

Sivas’tan sonra Tokat Niksar Danişmendlilerin başkenti olmuştur. Burada Danişmend Ahmet Gazi’nin oğulları olduğu tahmin edilen Sungur Bey’in ve Çepni Bey’in kümbetleri yer almaktadır. Ancak bu kümbetler günümüzde mimari özelliklerini kaybetmiş durumdadır. Yine Niksar’da, Niksar Ulucamii’nin Çepnizade Hasan Bey tarafından yaptırıldığı hakkında bölge insanı tarafından yapılan tahminler de vardır. [2]

Çepniler İç Anadolu’da hızlı bir şekilde fetih ve Türkleşme faaliyetleri yürütmüştür. Danişmendli Devleti yıkıldıktan sonra Çepniler Anadolu’nun dört bir yanında Karesioğulları, Dulkadiroğulları, Hacıemiroğulları, Tacettinoğulları gibi beylikler kurmuştur. Ancak İç Anadolu’da kalanlara ne oldu ?

İşte hem onların hem de özellikle Doğu Anadolu’da kalan Çepnilerin izini sürmek durumundayız.

Yozgat Boğazlıyan ilçesindeki Yazıçepni ve Dereçepni köyleri önemli Çepni yerleşimleridir. Dereçepni köyünde büyük bir Çepni aşireti olan Kantemürlüler yaşamaktadır. Yine Boğazlıyan’daki Çalapverdi ve Yapalak’ta da Çepni aileler bulunmaktadır. Kadışehri ilçesine bağlı Buzlukçepni köyü de bulunmakadır.

Konya Cihanbeyli ilçesi İnsuyu köyünde Çepni Boydaşlarımız yaşamaktadır.

Konya Eskil ilçesi ile Yunak ilçesinde bulunan Turgut kasabası arasında Çepni Boydaşlarımız yaşamaktadır.

Konya Karapınar ilçesinde de Çetmi Mahallesi bulunmaktadır.

Buralardaki Çepniler, Osmanlı’nın Atçeken (Esbkeşan) vergi statüsünde bulunurlardı. Atçekenler sanıldığı gibi bir Çepni oymağı değil, birçok boyun ilişiği olduğu bir vergi statüsüdür. Bu vergi statüsünde olanlar at yetiştirirler ve devlete at vergisi verirlerdi.

Konya Beyşehir ve Konya Taşkent ilçelerinde Çetmi mahalleleri bulunmaktadır.

Konya Doğanhisar ilçesine bağlı Çetme köyü yer almaktadır. Çetme adı, Taşkent ilçesinde yer alan Çetmi köyünün ismine benzediği ve yazışmalarda karışıklık oluştuğu için Çınaroba olarak değiştirilmiştir.

Kırşehir Çiçekdağı ilçesinde Çepni mahallesi bulunmaktadır. Ayrıca Kırşehir’de Hacıbektaşi Veli’nin ilk müridlerinin Çepniler olduğu bilinmektedir. Kırşehir’de Abdallı Oymağına bağlı olanlar da Çepnidir. Bu Çepniler Trabzon Beşikdüzü’nde Abdallı (Yeşiköy) Mahallesinde de yaşamaktadırlar.

Kırşehir’de yaşayan bazı Çepni sülaleleri şu şekildedir:

Kantemürlü Oymağına mensup Demirciler, Demir, Kandemir sülaleleri,

Kaman’da Beyazıt sülalesi,

Kaman ilçesi Sarıbeyli köyünde yaşayan Sarışeyh sülalesi,

Teberler sülalesi,

Kırşehir’e adını veren Kır sülalesi,

Abdi sülalesi.

Yine Trabzon Şalpazarı Üzümözü ve Düzköy mahallelerinde de var olan Bektaşoğlu sülalesi. Aynı zamanda Hacı Bektaşı Veli’nin de mensup olduğu sülaledir.

Kırşehir Çiçekdağ ilçesinde yaşayan Haydaroğulları sülalesi,

Çiçekdağı ilçesi Dikmenler köyünde yaşayan Dikmenler sülalesi.

Sivas Gemerek ilçesinde Çepni Mahallesi yer almaktadır. Sivas Suşehri ilçesinde yer alan Sarıyar Yaylası’nda kaya üzerinde Çepni Boyu tamgaları yer almaktadır ki bu, ilçede Çepnilerin de yaşadığını göstermektedir.

Kayseri’de Çepni Elçisi oymağı,

Kayseri Kızılırmak Nehri kenarında Felahiye, Özvatan, Sarıoğlan ilçelerinde yaşayan Çapanlı oymağı,

Kayseri Tomarza ilçesinde Çepni Yörükleri oymağı bulunmaktadır.

Sizler de İç Anadolu’da nerelerde Çepni yaşıyorsa bize bildirin, boydaşlarımıza ulaşalım.

 

KAYNAKLAR

[1] Necarti Demir, “Orta Ve Doğu Karadeniz Bölgesinde Çepni Türkmenleri İle Güvenç Abdal Ocağı’nın Kuruluşu”, Türk Kültürü Ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, 2012, Sayı 63, Sayfa 78

[2] M.Baha Tahman, “Danişmendliler”, İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1993, Cilt 8, Sayfa 477

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir